ฟีเจอร์
27 กันยายน 2565
iPad Pro ช่วยนักโบราณคดีพลิกโฉมการอนุรักษ์ประวัติศาสตร์สมัยโบราณของปอมเปอี
ตอนนั้นเป็นเช้าวันอังคารในสัปดาห์สุดท้ายของการขุดค้นโดยทีมนักโบราณคดีที่ปอมเปอี และทุกคนต่างตื่นเต้นกันมาก
ก่อนหน้านั้นหนึ่งวันมีการขุดพบกรุโบราณวัตถุภายในหลุมในห้องครัวโรมันโบราณ โดย Dr. Allison Emmerson ศาสตราจารย์จาก Tulane University ที่เป็นผู้ดูแลการขุดค้นเชื่อว่ายังขุดไม่ถึงก้นหลุมและยังไม่เจอโบราณวัตถุไม่ครบทั้งหมด การค้นพบใหม่ๆ ที่เกิดขึ้นแต่ละครั้งช่วยให้เบาะแสในการไขเรื่องราวเบื้องหลังสถานที่และผู้คนที่เคยใช้สถานที่ดังกล่าว
ในบรรดาเครื่องมือที่นักโบราณคดีใช้กันมาหลายศตวรรษ อาทิ เกรียง ถัง แปรง และพลั่ว ตอนนี้มีอุปกรณ์ชิ้นใหม่อย่าง iPad Pro
"iPad เป็นเครื่องมือทางโบราณคดีที่ลงตัวอย่างมาก" Dr. Emmerson ผู้ซึ่งเคยเป็นสมาชิกในทีมที่ริเริ่มนำอุปกรณ์ชิ้นนี้มาใช้บันทึกข้อมูลการขุดค้นทางโบราณคดีในปี 2010 กล่าว พร้อมยกความดีความชอบให้แก่ iPad ในการพลิกโฉมการทำงานในด้านนี้
ฤดูร้อนปีนี้ Dr. Emmerson ซึ่งทุ่มเทการทำงานไปที่ชุมชนโรมันโบราณจำนวนมากที่ไม่ได้รวมอยู่ในการศึกษาวิจัยก่อนหน้านี้ เช่น สตรี คนยากจน และผู้ที่ตกเป็นทาส ได้นำ iPad Pro มาใช้เป็นศูนย์กลางของกระบวนการทำงานในทีม โดยเชื่อว่าจะช่วยเปลี่ยนแปลงวงการอีกครั้งด้วยคุณสมบัติต่างๆ อาทิ ความเร็วในการประมวลผลและระยะเวลาการใช้งานแบตเตอรี่ที่ดียิ่งขึ้น, สแกนเนอร์ LiDAR และอรรถประโยชน์ของ Apple Pencil
"การขุดค้นทางโบราณคดีเป็นกระบวนการที่ก่อให้เกิดการทำลาย เมื่อขุดสถานที่หนึ่งใดแล้ว ก็ไม่สามารถขุดซ้ำได้อีกต่อไป ดังนั้นสิ่งที่เราให้ความสำคัญมากที่สุดก็คือการบันทึกข้อมูลที่เกี่ยวข้องทั้งหมดโดยละเอียด เพื่อให้นักวิจัยรุ่นต่อไปสามารถ 'ชุบชีวิต' สถานที่ดังกล่าวขึ้นมาได้อีกครั้ง" Emmerson กล่าว "iPad Pro ทำให้เราเก็บรวบรวมข้อมูลได้เร็วขึ้น แม่นยำขึ้น และปลอดภัยยิ่งกว่าเครื่องมืออื่นใด อีกทั้งยังมีพลังในการประมวลผลที่เราจำเป็นต้องใช้ในการรวมข้อมูลดังกล่าวและนำเสนอในแบบที่ไม่เคยมีใครทำมาก่อน"
เขาวิซูเวียสระเบิดในช่วงฤดูใบไม้ร่วงปี ค.ศ. 79 จนฝังนครปอมเปอีเอาไว้ใต้เถ้าถ่านภูเขาไฟ และก่อนหน้านั้น 17 ปี นครแห่งนี้เคยเกิดแผ่นดินไหวครั้งใหญ่โดยสร้างความเสียหายอย่างหนัก ซึ่งนักโบราณคดีบางคนเชื่อว่าช่วงเวลาระหว่างทั้ง 2 เหตุการณ์ ปอมเปอีถือเป็นนครที่อยู่ในภาวะเสื่อมถอย
สำหรับการขุดค้นในปีนี้เป็นเวลา 5 สัปดาห์ ภายใต้โครงการ Pompeii I.14 ของ Tulane University ซึ่งตั้งชื่อตามตำแหน่งที่ตั้งอาคารในระบบกริดของเมือง โดย Dr. Emmerson ได้รวบรวมนักโบราณคดีและนักศึกษาจากมหาวิทยาลัยทั้งสองฟากของมหาสมุทรแอตแลนติกเพื่อขุดค้นอาคารพาณิชย์ที่เชื่อว่าน่าจะเป็นร้านอาหารในยุคศตวรรษที่ 2 หรือ 3 ก่อนคริสตกาล
คณะทำงานดังกล่าวยังประกอบด้วยทีมเทคโนโลยีที่มี Dr. Alex Elvis Badillo เป็นนักโบราณคดีดิจิทัลและผู้นำร่วม ซึ่ง Dr. Emmerson เคยร่วมงานด้วยเมื่อปีที่แล้วและได้คิดค้นเทคนิคใหม่ๆ ในการบันทึกและเผยแพร่ข้อมูลหลักฐานทางโบราณคดี
ฤดูร้อนปีนี้ Dr. Badillo และ Dr. Emmerson มีเป้าหมายทางเทคโนโลยี 2 เรื่อง คือ การใช้เวิร์กโฟลว์แบบไร้กระดาษโดยสมบูรณ์แบบบนอุปกรณ์เครื่องเดียว และการสร้างฐานข้อมูลออนไลน์ที่ทำให้คนอื่นๆ สามารถ "ขุดค้นซ้ำ" แบบเสมือนจริง ณ สถานที่ดังกล่าว โดย Dr. Badillo รู้ว่า iPad Pro พร้อม Apple Pencil จะช่วยรับหน้าที่เป็นรากฐานการทำงาน และเลือกใช้ชุดเครื่องมือของ Esri รวมถึงแอป Concepts จาก TopHatch เป็นแอปเพิ่มเติม
สิ่งดังกล่าวช่วยพลิกโฉมการขุดค้นโดยเฉพาะแก่ผู้ควบคุมดูแลการขุดค้นทั้ง 2 คนของทีม ได้แก่ Dr. Jordan Rogers ซึ่งสอนอยู่ที่ Carleton College และ Mary-Evelyn Farrior ซึ่งกำลังศึกษาปริญญาเอกที่ Columbia University โดยทั้งคู่ต้องดูแลพื้นที่คนละส่วนในโบราณสถานซึ่งเรียกว่า ร่องขุด ต้องคอยแนะนำนักขุดค้นที่เป็นนักศึกษา และเก็บบันทึกข้อมูลส่วนใหญ่ที่รวบรวมมาได้
"วิธีที่ผมใช้มาตลอดในการเก็บบันทึกการขุดค้นในอดีตก็คือการใช้กระดาษและดินสอหรือปากกา" Rogers กล่าว "เวลาที่คุณวาดภาพ ก็ต้องวาดบนกระดาษกราฟ และใช้เชือกและเครื่องมือวัดระดับน้ำเพื่อวัดตำแหน่งของสิ่งต่างๆ อีกทั้งยังถ่ายภาพโดยใช้กล้องคนละตัว ซึ่งก็ต้องกลับมาอัปโหลดเองที่บ้าน ดังนั้นข้อมูลต่างๆ จึงกระจัดกระจาย และทุกคืนก็ต้องเสียเวลาหลายชั่วโมงไปกับการถ่ายโอนข้อมูลบันทึกประจำวันลงในคอมพิวเตอร์"
ขณะที่ Dr. Rogers และทีมขุดร่องของเขาได้ขุดลึกลงไปในหลุมห้องครัวซึ่งสร้างความประหลาดใจได้อย่างมากมายเมื่อวันก่อน ตอนนี้เครื่องมือบันทึกข้อมูลเพียงอย่างเดียวที่เขาใช้ก็คือ iPad Pro พร้อม Apple Pencil
"ตอนแรกผมก็รู้สึกหวั่นเล็กน้อยเพราะไม่เคยใช้ iPad มาก่อน" Rogers กล่าว "แต่ก็เรียนรู้ได้รวดเร็ว และน่าทึ่งมากที่ได้เห็นว่ากระบวนการเก็บบันทึกข้อมูลเป็นไปตามที่ต้องการและมีประสิทธิภาพเพิ่มขึ้นเพียงใด โดยเฉพาะกับ Apple Pencil ผมยังรู้สึกเบาใจมากขึ้นเมื่อไม่ต้องกังวลอีกต่อไปว่าจะทำกระดาษสูญหาย เพราะก่อนหน้านี้มีแต่กระดาษเต็มไปหมด"
Dr. Badillo ปรับแต่งแอป ArcGIS Survey123 ของ Esri เพื่อให้นักโบราณคดีสามารถใส่ข้อมูลที่ต่างกันได้มากกว่า 50 ฟิลด์บน iPad Pro และยังรองรับการแนบเอกสาร เช่น รูปภาพและภาพสเก็ตช์
"ฉันเคยใช้ iPad นอกสถานที่ 2 ครั้งก่อนการขุดครั้งนี้" Farrior กล่าว "แต่นี่เป็นครั้งแรกที่ได้ใช้ iPad Pro และสามารถจัดเก็บข้อมูลทุกประเภทเอาไว้ในที่เดียวกัน ฉันสเก็ตช์ภาพผังร่องขุดในแอป Concepts ด้วย Apple Pencil ถ่ายรูปด้วยกล้อง และพิมพ์ข้อมูลที่สังเกตพบด้วย Magic Keyboard โดยสามารถรวมทุกสิ่งเหล่านี้เข้าด้วยกันได้เร็วจนเหลือเชื่อ และแบตเตอรี่ก็ใช้งานได้นานตลอดทั้งวันในอุณหภูมิที่สูงและสภาพแวดล้อมที่เต็มไปด้วยฝุ่นจากการขุดค้น"
Dr. Rogers ยังใช้สแกนเนอร์ LiDAR Scanner บน iPad Pro ร่วมกับ 3d Scanner App ของ Laan Labs เพื่อสร้างแผนที่สามมิติของร่องขุดของเขา
"ทำงานเร็วมาก ใช้เวลาสแกนเพียง 10 ถึง 15 วินาที และก็ใช้ง่ายมาก" Rogers กล่าว "สามารถเก็บรายละเอียดทั้งหมดได้อย่างดีและนำมาต่อรวมกันได้ ซึ่งมีประโยชน์กับผมอย่างมากสำหรับใช้อ้างอิงถึงในภายหลังตอนที่เราวิเคราะห์ข้อมูลเมื่อสิ้นสุดการขุดค้น"
ยิ่ง Rogers และทีมงานขุดลึกลงไปในหลุมห้องครัว ก็ยิ่งเจอโบราณวัตถุจำนวนมาก มีทั้งหน้ากาก ชิ้นส่วนภาชนะประกอบอาหาร กระดูกสัตว์ และตะเกียงขนาดเล็ก ซึ่งวัตถุแต่ละชิ้นทำให้นักโบราณคดีเข้าใจว่าในอดีตมีการใช้ห้องอาหารแห่งนี้อย่างไรและเมื่อใด เบาะแสเหล่านั้นเริ่มบ่งชี้ไปยังช่วงเวลาที่ต่างออกไปจากที่ทีมงานได้คาดการณ์ไว้ทีแรก และยังแสดงถึงสภาพแวดล้อมแห่งเมืองที่อยู่ในยุครุ่งเรือง ไม่ใช่ที่กำลังร่วงโรย
หนึ่งในเบาะแสจากการขุดค้นที่ช่วยเปิดเผยอดีตได้มากที่สุดพบอยู่ในร่องขุดของ Farrior ในช่วง 2-3 สัปดาห์ก่อนหน้า ระหว่างที่นักศึกษาคนดังกล่าวกำลังร่อนถังผงก็พบเหรียญชิ้นหนึ่ง ซึ่งเป็นเหรียญทองคำออเรียสหายากที่น่าทึ่ง โดยจักรพรรดิออ
กัสตัสสั่งให้จัดทำขึ้นในช่วงชีวิตปีสุดท้ายราว ค.ศ. 13 หรือช่วงต้นของ ค.ศ. 14
กัสตัสสั่งให้จัดทำขึ้นในช่วงชีวิตปีสุดท้ายราว ค.ศ. 13 หรือช่วงต้นของ ค.ศ. 14
"เราพบเหรียญใต้ทางเดินในห้อง ซึ่งดูแล้วน่าจะเป็นตำแหน่งที่จงใจ โดยอาจเป็นการถวายแก่เทพเจ้าระหว่างการก่อสร้างหรือรื้อก่อสร้างพื้นที่ดังกล่าวใหม่" Dr. Emmerson กล่าว "ดังนั้นเราจึงเห็นภาพได้อย่างชัดเจนว่าพื้นที่ชั้นนี้ได้จัดเตรียมขึ้นในช่วงเวลาหนึ่ง"
ทีมดิจิทัลจะเก็บรวบรวมเหรียญและโบราณวัตถุอันน่าตื่นตาทั้งหมดที่พบเพื่อนำไปสแกนแบบ 3D จากนั้นจึงรวบรวมภาพสแกนพร้อมด้วยข้อมูลส่วนอื่นๆ ที่ได้มาระหว่างการขุดค้นเพื่อนำไปจัดทำเป็นฐานข้อมูลสถานที่แบบอินเทอร์แอ็คทีฟที่ทุกคนสามารถเข้าถึงได้ทางออนไลน์เพื่อจะได้ลองขุดค้นซ้ำอีกครั้งในแบบดิจิทัล โดยถือเป็นพัฒนาการรูปแบบใหม่ในสาขานี้
"สิ่งที่ iPad Pro ทำให้เป็นจริง และสิ่งที่ Alex และฉันรู้สึกทึ่งอย่างมากก็คือ การบูรณาการและการปฏิสัมพันธ์ด้วยข้อมูลในระดับนี้" Dr. Emmerson กล่าว "ถ้าจำเป็นต้องย้อนดูว่าร่องขุดของ Mary-Evelyn มีสภาพเป็นอย่างไรในเช้าวันที่ 28 กรกฎาคม ฉันก็สามารถเรียกดูวัตถุโบราณ การวิเคราะห์ดิน รูปภาพ และภาพวาด ได้ทันทีจากปลายนิ้ว"
เดือนมกราคมที่จะถึงนี้ Dr. Badillo และทีมงานจะนำเสนอฐานข้อมูลและบอกเล่าถึงเวิร์กโฟลว์บน iPad Pro ที่ทำให้บรรลุความตั้งใจจนสำเร็จ โดยจะนำเสนอในงานประชุมประจำปีของ Archaeological Institute of America
"ในแง่มุมของความสำเร็จ เวิร์กโฟลว์ที่ใช้ iPad Pro ทำได้ดีเกินที่ผมคาดหวังในเรื่องความเร็วในการทำให้ข้อมูลทุกชิ้นและทีมงานทุกคนสามารทำงานร่วมกัน" Dr. Badillo กล่าว "ซึ่งส่วนใหญ่เป็นผลจากความสามารถของ iPad Pro และ Apple Pencil ที่ใช้งานได้ง่ายมาก"
การขุดค้นในปีนี้ถือเป็นครั้งแรกจากทั้งหมด 3 ครั้ง โดยในช่วงฤดูร้อน 2 ครั้งถัดไป Emmerson จะกลับมาพร้อมกับทีมงานเพื่อขุดค้นพื้นที่เดิมต่อจากที่ค้างไว้ ครั้งหน้าที่เวียนกลับมา เธอจะมองสถานที่ดังกล่าวด้วยมุมมองที่ต่างออกไป
"ดูเหมือนว่าอาคารดังกล่าวจะใหม่กว่าที่คาดการณ์ไว้ในอดีตอยู่มาก" Dr. Emmerson ผู้ซึ่งใช้เวลาทั้งสัปดาห์หลังจากการขุดค้นเพื่อศึกษาข้อมูลร่วมกับเพื่อนนักโบราณคดีของเธอกล่าว "จากข้อมูลทั้งหมดที่เราได้มา โดยเฉพาะเหรียญและเครื่องปั้นดินเผา ทำให้ตอนนี้เรามองไปที่ช่วงกลางคริสต์ศตวรรษแรก อีกทั้งเรายังเห็นความคืบหน้าในพื้นที่รับประทานอาหารของห้องอาหารซึ่งทำให้เราเชื่อว่าปอมเปอีไม่ใช่นครที่ซบเซา ณ ช่วงเวลาที่เกิดภูเขาไฟระเบิด แต่เป็นนครที่มีชีวิตชีวาทีเดียว"
Dr. Emmerson มองว่าผลิตภัณฑ์ Apple มีส่วนสำคัญอย่างมากที่ช่วยให้เธอได้คำตอบเหล่านี้ในระยะเวลาอันสั้น โดยทั่วไปทีมนักโบราณคดีต้องใช้เวลาหลายปีหลังจากขุดค้นเสร็จสิ้นจึงจะสามารถรายงานข้อมูลการค้นพบ
"ฉันเข้าใจสถานที่ขุดค้นได้ดียิ่งขึ้นกว่าที่เคยเมื่อเสร็จสิ้นการขุดค้น นี่เป็นงานโบราณคดีที่เรียบร้อยและชัดเจนที่สุดเท่าที่ฉันเคยทำมา และ iPad Pro ก็มีบทบาทสำคัญอย่างมาก" เธอกล่าว "นั่นเป็นหนึ่งในเหตุผลที่เทคโนโลยีนี้มีความสำคัญอย่างมาก ช่วยให้เราถ่ายทอดสิ่งที่เราทำและค้นพบได้อย่างถูกต้อง เพราะการยึดมั่นในความรับผิดชอบต่อการขุดค้นสถานที่และบอกเล่าเรื่องราวของผู้คนที่เคยอาศัยอยู่ที่นี่ ถือเป็นเรื่องที่สำคัญที่สุดสำหรับฉัน"
แชร์บทความ
Media
-
เนื้อหาของบทความนี้
-
รูปภาพในบทความนี้
ถ่ายภาพโดยได้รับอนุญาตจากกระทรวงวัฒนธรรม - อุทยานโบราณสถานปอมเปอี